Poznajcie nominowanych do Nagrody EPW 2018
W 5. edycji Międzynarodowego Festiwalu Literatury Europejski Poeta Wolności wezmą udział poeci i poetki z Armenii, Azerbejdżanu, Bułgarii, Finlandii, Holandii, Islandii, Mołdawii i Wielkiej Brytanii. Jury Nagrody Literackiej Europejski Poeta Wolności wybrało ośmiu nominowanych do Nagrody Literackiej Europejski Poeta Wolności 2018, którymi są:
Tatev Chakhian, Armenia (ur. 1992). Studiuje antropologię kultury na Uniwersytecie w Erywaniu. Jej wiersze publikowane były m.in.: w antologiach: 18-31. Ormiańscy twórcy współcześni (2011), Latanie i skrzydła (2010).
„Poetka wersami swoich wierszy pokazuje nasz świat, lecz nie obawia się bezpośrednio zwracać po kolei do Chrystusa, Prezydenta, Al-Kaidy z żądaniem spokoju, bo jest sobotnia noc i ona musi spać…” – mówi Hayk Hovhannisyan, tłumacz z języka ormiańskiego, który podejmie się przekładu nominowanego do Nagrody tomu.
Tatev pisuje do magazynów literackich w Armenii, Polsce, Rosji, Austrii, Iranie i Libanie. Jej twórczość była tłumaczona na język niemiecki, polski, francuski, rosyjski, farsi i angielski. W 2014 roku otrzymała nagrodę Dionizego Maliszewskiego, Nagrodę Literacką Pierwszej Damy Armenii oraz „Sahak Partev” przyznawaną przez Kościół Katolicki w Armenii. Zajmuje się również przekładem literackim, malowaniem i poezją wizualną.
Poetka wersami swoich wierszy pokazuje nasz świat, lecz nie obawia się bezpośrednio zwracać po kolei do Chrystusa, Prezydenta, Al-Kaidy z żądaniem spokoju, bo jest sobotnia noc i ona musi spać…
Selim Babullaoğlu, Azerbejdżan (ur. 1972). Selim jest jednym z najbardziej rozpoznawalnych współczesnych poetów Azerbejdżanu. Poeta, tłumacz (z języków rosyjskiego i tureckiego przekładał Borisa Pasternaka, Zbigniewa Herberta, Czesława Miłosza czy Josifa Brodskiego) i eseista, członek Związku Pisarzy Azerbejdżańskich. Należy do Środkowoazjatyckiego PEN Clubu. Jest laureatem wielu nagród literackich w kategorii poezji oraz przekładu, w kraju i za granicą (w Turcji, Serbii i Kirgizji). Opublikował trzy tomy poetyckie: Tenha (Samotny, 1996), İlyas Göçmenin şekil defteri(Album Iliasa Goczmena, 2010) i Polkovnike heç kim yazmır (Nie ma kto pisać do pułkownika, 2013 i 2014). Poezje Selima Babullaoğlu były tłumaczone na kilkanaście języków m. in.: na turecki, rosyjski, ukraiński, uzbecki, angielski, gruziński, perski, polski. W Polsce ukazał się tomik wierszy pod tytułem Poświęcone biciu serca (Wrocław 2007, Wydawnictwo ATUT).
W związku z ukazaniem się tomu Selima Babullaoğlu prof. Jan Miodek pisał: „Wiersze Selima Babullaoğlu odznaczające się zarówno nowatorstwem formalnym, jak i głębią poruszanej problematyki, zasługują na wyjście poza czytelniczy krąg Azerbejdżanu. Uważam, że polski czytelnik będzie miał możliwość poznać nowa i ciekawą literaturę”. Wiersze z tomu Polkovnike heç kim yazmır, nominowanego do Nagrody, na język polski przełożą Grażyna Zając i Ilaha Karimowa-Kiecenka.
Wiersze Selima Babullaoğlu odznaczające się zarówno nowatorstwem formalnym, jak i głębią poruszanej problematyki, zasługują na wyjście poza czytelniczy krąg Azerbejdżanu.
Plamen Doynov, Bułgaria (ur. 1969). Eseista, dramaturg, literaturoznawca i poeta. Pierwsze wiersze opublikował w 1991 roku. Jest jednym z twórców nurtu literatury bułgarskiej zwanego „pokoleniem 1990”. Autor kilku zbiorów wierszy dobrze przyjętych przez krytykę i cenionych przez bułgarskich odbiorców. Jego utwory były tłumaczone na język angielski, niemiecki, węgierski, serbski, chorwacki, turecki i fiński, a sztuki teatralne wystawiane są w całym kraju.
„Świat przedstawiony w Sofia-Berlin to szeroko zakrojona autorska wizja historii i geografii Europy czasów totalitaryzmu, głębokich dramatów społeczeństw i jednostek, a także dróg prowadzących do fizycznego i moralnego ocalenia, do wolności. Motywy strachu, władzy, zbrodni, sumienia są tu doprowadzone do skrajności; sposób przedstawienia postaci i wydarzeń czyni zaś z nich emblemat społeczeństwa i epoki. Głos poety jest przytłumiony, wolny od patosu, a jego obrazowość tym bardziej przejmująca, że sprowadzona do przyziemnych ram codzienności,”– mówi Hanna Karpińska, tłumaczka z języka bułgarskiego, która będzie autorką polskiego przekładu wierszy Plamena Doynova.
Świat przedstawiony w Sofia-Berlin to szeroko zakrojona autorska wizja historii i geografii Europy czasów totalitaryzmu, głębokich dramatów społeczeństw i jednostek.
Erkka Filander, Finlandia (ur. 1993). Debiutował w 2013 roku tomem Heräämisen valkea myrsky (Biała burza przebudzenia, Poesia 2013). Filander, zaczytany w wierszach Johna Keatsa, Percyego B. Shelleya, Dylana Thomasa, Rainera Marii Rilkego i Arthura Rimbauda, rzucił szkołę, żeby nic nie przeszkadzało mu w pisaniu. Opłaciło się: otrzymał prestiżową nagrodę literacką „Helsingin Sanomat”, największej fińskiej gazety, za najlepszy debiut roku, stając się najmłodszym w historii zdobywcą tego wyróżnienia.
„Heräämisen valkea myrsky przedstawia jeden dzień lata, oglądany ciągle z nieco innej perspektywy. To obraz bezkresnego ogrodu. Choć człowiek jest w nim tylko gościem, przyroda dopuszcza go do swoich tajemnic; pozwala poczuć się częścią odwiecznej natury, wyzwalając go z ludzkich ograniczeń. Dzięki temu człowiek odnajduje wolność i spokój. Na łonie natury w pełni przeżywa też najpiękniejsze uczucia. Tomik przepełnia młodzieńcza energia, radość i pragnienie wolności,” – komentuje Katarzyna Szal, tłumaczka nominowanego tomu.
Zaczytany w wierszach Johna Keatsa, Percyego B. Shelleya, Dylana Thomasa, Rainera Marii Rilkego i Arthura Rimbauda, Filander rzucił szkołę, żeby nic nie przeszkadzało mu w pisaniu. Opłaciło się.
Menno Wigman, Holandia (ur. 1966). Autor ponad dziesięciu tomików poetyckich, zbioru esejów o poezji, tłumacz. W latach 2012-2014 pełnił funkcję Poety Miejskiego Amsterdamu. Jest laureatem dwóch prestiżowych nagród literackich (Jan Campert-prijs, 2002 i A. Roland Holst-Penning, 2015). Proponowany do Nagrody Europejski Poeta Wolności tomik Mijn naam is Legioen (Na imię mi Legion) został wydany w 2012 roku i był tak popularny, że w ciągu miesiąca czterokrotnie go dodrukowywano. W 2013 roku Wigman był nominowany do VSB Poëzieprijs, najważniejszej nagrody w dziedzinie poezji niderlandzkojęzycznej (holenderskiej i flamandzkiej).
W swoim poetyckim tomie Wigman przedstawia współczesnego człowieka w różnych jego uwikłaniach, zniewoleniach i dążeniach do osiągnięcia wolności.
„We wszystkich wierszach ja liryczne i głos poety są silnie obecne. Z jednej strony pozwala to czytelnikowi na identyfikowanie się, a z drugiej – na rozpoznanie uniwersalizmu przedstawionej problematyki. Bo niezależnie od lokalizacji – klimatyczny Amsterdam, światowy Berlin czy zabite deskami Den Dolder – jest nas (samotnych) wielu, a wolność tak właśnie dla nas wygląda,” – opowiada Barbara Kalla, tłumaczka z języka holenderskiego. Nominowany do Nagrody tom przełoży wspólnie z Adamem Wiedermannem.
Tom Mijn naam is Legioen został wydany w 2012 roku i był tak popularny, że w ciągu miesiąca czterokrotnie go dodrukowywano.
Linda Vilhjalmsdottir, Islandia (ur. 1958). Pochodzi z Rejkiawiku, gdzie pracuje dorywczo jako pielęgniarka. Wydała trzy tomy poezji: Bláþráður (1990), Klakabörnin (1993), w 2003 roku ukazała się jej powieść Lygasaga, a w 2015 pisana przez siedem lat (2008-2015) Wolność.
Wolność jest krótkim traktatem poetyckim podzielonym na prolog i trzy części. Kolejne wiersze wynikają z poprzednich prowadząc do finału. Prolog powstał w 2008 roku, pozostałe części są pokłosiem kolejnych lat pracy poetki.
„To traktat polityczny. Feministyczny. Realistyczny. Lewicujący. Z dodatkiem religii. A nade wszystko – uniwersalny. Bo gdzie nie nadużywa się wolności? Gdzie nie sortuje się ludzi jak odpady? W jakiej części północnego świata nie pa noszy się liberalny konsumpcjonizm? Wszyscy podlegamy globalnym prawom materializmu, wszyscy bardziej niż być, chcemy mieć,” – mówi Jacek Godek, tłumacz z języka islandzkiego, który podejmie się przekładu wierszy Vilhjalmsdottir na język polski.
Ttraktat polityczny. Feministyczny. Realistyczny. Lewicujący. Z dodatkiem religii. A nade wszystko – uniwersalny. Bo gdzie nie nadużywa się wolności?
Dumitru Crudu, Mołdawia (ur. 1967). Poeta, prozaik, dramatopisarz i krytyk literacki. Urodził się niedaleko Ungheni (Mołdawia), studiował w Tbilisi, skąd uszedł przed wojną domową na początku lat 90. Obecnie mieszka w Kiszyniowie. Jest autorem ośmiu tomów wierszy, kilku powieści i kilkudziesięciu dramatów, za które otrzymał wiele nominacji i nagród literackich w Mołdawii i Rumunii. Tłumaczony na kilkanaście języków (lecz nie na język polski). Współtwórca nurtu fracturism (manifestu powstałego w 1999 roku, nawołującego do opisywania codziennego życia, nonkonformizmu i protestu wobec mód i konwencji literackich).
„Autorski wybór wierszy Falsul Dimitrie (Fałszywy Dimitrie), który Dumitru Crudu skomponował w 2014 roku, zawiera utwory powstałe między początkiem lat 90. a rokiem 2012. Crudu buduje w nich pesymistyczny obraz rzeczywistości popękanej, wypłowiałej, bez życia, po której tułają się opuszczeni ludzie w poszukiwaniu prywatnego – i rozumianego ogólniej – szczęścia. Jego droga twórcza doskonale ukazuje przemiany, jakie dokonywały się w mołdawskim społeczeństwie po 89′ roku, a także jak istotną rolę w myśleniu o wspólnotowości odgrywał język rumuński,” – opowiada Jakub Kornhauser, tłumacz z języka bułgarskiego, który podjął się przekładu nominowanego tomu na język polski.
Crudu buduje pesymistyczny obraz rzeczywistości popękanej, wypłowiałej, bez życia, po której tułają się opuszczeni ludzie w poszukiwaniu prywatnego – i rozumianego ogólniej – szczęścia.
Alice Oswald, Wielka Brytania (ur. 1966). Angielska poetka średniego pokolenia, która w zgodnej opinii wielu krytyków i twórców jest najwyrazistszym i najbardziej oryginalnym głosem poetyckim Wielkiej Brytanii. Kilka razy nominowana do Nagrody T.S. Elliota, zdobyła ją w 2002 roku za tom Dart. Otrzymała także Forward Poetry Prize (2007) za tom Dunt oraz Warwick Prize for Writing, i Corneliu M. Popescu Prize for European Poetry za tom Memorial. Jest jurorką Griffin Poetry Prize. Oswald, z wykształcenia filolożka klasyczna, z zawodu i wyboru ogrodniczka, żyje w niewielkiej wiosce w Devonshire.
„Oswald jest poetką ekologiczną czy wręcz post-humanistyczną, nie oznacza bynajmniej, że nie ma w niej ludzi i ich spraw. Przeciwnie – wszystkie jej projekty poetyckie mają głęboko antropologiczny wymiar, portretują ludzi wobec natury, ale, co jeszcze ważniejsze, pozwalają ludziom mówić. To być może najbardziej przejmujący wymiar tej poezji: otwiera ona przestrzeń wolności dla ludzkich głosów, nie kontroluje ich i nie ogranicza przez wprowadzanie centralnej, podmiotowej świadomości, która by wyznaczała hierarchie albo komentowała i oceniała czy nawet odnosiła inne głosy do siebie. Poezja Oswald ma zdolność otwierania przed czytelnikami nieoczywistych przestrzeni metafizycznych, a także przestrzeni historii. Szuka odpowiedzi na pytanie kim i gdzie jesteśmy, jak również o to, co ze swoim byciem czynimy, jak zagospodarowujemy miejsce i czas, w którym się znaleźliśmy,” – mówi Magda Heydel, tłumaczka z języka angielskiego, która przełoży nominowany do Nagrody tom Falling Awake (2016) na język polski.
Projekty poetyckie Oswald ma głęboko antropologiczny wymiar, pozwala ludziom mówić. To być może najbardziej przejmujący wymiar jej poezji.
5. edycja Międzynarodowego Festiwalu Literatury Europejski Poeta Wolności odbędzie się w marcu 2018 roku. Wtedy też poznamy laureata Nagrody Europejski Poeta Wolności.
Niciun comentariu:
Trimiteți un comentariu